БАҚ үшін хабар
Қазақстандық мал шаруашылығы өнімдерінің экспорты туралы.
11.10.2024 ж.
Қазақстан өзінің мал шаруашылығы өнімінің экспортын айтарлықтай емес, бірақ сонда да ұлғайтып келеді. Бұл туралы Ұлттық статистика бюросының соңғы үш жылдағы қаңтар – тамыз кезеңіндегі деректерінің талдауы көрсетіп отыр, салыстырмалы салыстыру үшін дәл осы кезең алынған. Егер бірқатар объективті және субъективті факторлар болмаса, оның ішінде жануарлардың кейбір санаттарын әкетуге біз қабылдаған квоталар немесе Қазақстандағы қолайсыз эпизоотиялық жағдайға байланысты көрші елдер енгізген әкелуге шектеулер болмаса, сыртқы нарықтарға жеткізу көрсеткіштері әлдеқайда қомақты болар еді. Жалпы, бүгінгі таңда мал шаруашылығы өнімдерінің экспорты бойынша күтетін үмітті «сақ оптимизм» деп сипаттауға болады.
Салқындатылған ірі қара мал етінің экспорты бойынша шамалы ауытқулар байқалады. 2022 жылы жалпы құны 50 719 100 долларға 11 620,8 тонна, 2023 жылы 49 783 100 долларға 10 419,0 тонна жөнелтілген. Ағымдағы жылы экспорт көлемін былтырғы көрсеткішпен салыстыруға болады: жалпы сомасы 51 753 900 долларға 11 536,8 тонна.
Мұздатылған ірі қара мал етінен де шамамен дәл осындай үрдіс байқалады. 2022 жылы экспортқа жалпы құны 321 300 долларға 38,3 тонна жөнелтілді. Одан кейін жөнелтімдер күрт өсіп кетті - 1 229 900 долларға 165,9 тонна. 2024 жылдың 8 айында жалпы сомасы 422 800 долларға 49,4 тонна өнім экспортталды.
Екі позиция бойынша да Қазақстаннан ірі қара мал етінің (салқындатылған және мұздатылған) импортындағы тұрақтылықты біздің жақын көршіміз - Өзбекстан көрсетіп отыр. Соңғы үш жылда қазақстандық мал шаруашылығы өнімі экспортының басым бөлігі біздің оңтүстіктегі әріптесімізге тиесілі. Мысалы, жөнелтілген 11 536,8 тонна салқындатылған еттің 11 246,0 тоннасы Өзбекстаннан сатып алынған. Қалған бөлігі БАӘ, Иран және Грузияға тиесілі.
Жалпы алғанда, сарапшылар атап өткендей, сауда жекелеген позициялар бойынша күрт өспей, тұрақты тұр. ҚР АШМ енгізген тыйымға байланысты, қайта өңдеушілерді қолдау мақсатында ІҚМ тірі күйінде экспортталмайды.
Қой еті мен құс етінің экспорты өсуде. «Жас, салқындатылған немесе мұздатылған қой немесе ешкі еті» санатында 2022 жылдың сегіз айында жалпы құны 21 437 400 долларға 5 280,4 тонна экспортталды. 2023 жылы - 21 601 400 долларға 5 251,1 тонна. 2024 жылы қаңтар-тамыз айларында экспорт көлемі жалпы құны 30 329 100 долларға 8 462,6 тоннаны құрады. Бұл жерде де импорт көлемінің тұрақты өсуін Өзбекстан көрсетіп отыр: 2022 жылы жалпы құны 12 275 400 долларға 3 984,10 тонна, 2023 жылы жалпы құны 13 999 700 долларға 4 155,0 тонна және 2024 жылы жалпы құны 19 132 100 долларға 6 803,0 тонна.
Қой еті бойынша импорт тұрақты, демек, ықтимал ұлғаю перспективасын Біріккен Араб Әмірліктері мен Кувейт көрсетіп отыр. Қазақстандық қой еті Иран, Катар, Сауд Арабиясына да жөнелтіледі. Таяу Шығыс мемлекеттері Қазақстаннан жеткізілетін қой етіне деген қызығушылықтарын баяғыда-ақ танытқан. Қазақстандық жайылымдарға бірнеше рет жасалған сапарлардың, жануарларды күтіп-ұсталу жағдайлары мен олардың жай-күйін тексерудің, мал сою пункттерінің жабдықтарын тексерудің нәтижелері бойынша арабтарға екі мәселеден басқасының бәрі де ұнады - ол жеткізілімдердің талап етілетін көлемі мен тұрақтылығы.
Тұрақты өсу беталысы «Жас, салқындатылған немесе мұздатылған құс еті мен тағамдық субөнімдері» позициясында байқалады. 2022 жылғы сегіз айда қазақстандық құс етінің экспорты жалпы құны 168 000 долларға 49,6 тоннадан 2023 жылы 436,5 тоннаға дейін өсті және 2024 жылы экспорт одан әрі ұлғайып, жалпы құны 1 871 100 долларға 1 495,1 тоннаға дейін өсті.
Алайда, ауыл шаруашылығы сарапшыларының айтуынша, әзірше экспорттың қарапайым, бірақ жігерлендіретін көрсеткіштері мал шаруашылығы саласының дамуының жалпы көрінісін көлеңкелемеуі тиіс. Ал ол бүгінгі таңда мінсіз көрсеткіштен әлі алыс. Ветеринария мәселелері әлі шешілген жоқ, жем-шөп өндірісі мен қаржыландыруға байланысты жағдай да әлі де болса «реттеу» процесінде тұр.
Анықтама:
2024 жылғы 6-8 қараша аралығында Астанада «Сарыарқа» Radisson Hotel Astana залдарында «Jańa Dala / Vet Astana '2024» жануарлар азығы мен ветеринария бойынша халықаралық көрме және «Jańa Dala / Farm Astana ‘2024» мал шаруашылығы мен құс шаруашылығы бойынша халықаралық көрме өтеді. Осы іс-шаралардың шеңберінде мал шаруашылығы өнімдерінің экспорты тақырыбын қоса алғанда, Қазақстанда мал шаруашылығын дамыту мәселелері де талқыланбақшы. «Jańa Dala / Vet Astana ‘2024» және «Jańa Dala / Farm Astana ‘2024» - бұл қазақстандық ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерге мал шаруашылығымен, құс шаруашылығымен, жемшөп өндірісімен, ветеринариямен, жануарлардың денсаулығын қорғау құралдарымен байланысты тауарлар мен технологиялардың кең спектрін таныстыратын дәстүрлі көрме іс-шаралары.
________________________________________________
«Jańa Dala / Green Day ‘2024» ақпараттық орталығы,
8-701 460 91 82, e-mail: Адрес электронной почты защищен от спам-ботов. Для просмотра адреса в вашем браузере должен быть включен Javascript.
https://www.instagram.com/jana_dala_greenday/
